poczta@zsp.wieruszow.pl | telefon: 62 784 13 21 | faks: 62 784 17 71

ZSP Wieruszów

Miej słońce pod kontrolą. Profilaktyka czerniaka.



Miej słońce pod kontrolą. Profilaktyka czerniaka.

Program edukacyjny „Znamię! Znam je?”  jest jedną z inicjatyw służących popularyzacji wiedzy na temat profilaktyki i czynników ryzyka czerniaka skóry, skierowaną do uczniów szkół ponadpodstawowych.
Podstawowe informacje o czerniaku:
Czerniak jest nowotworem złośliwym najczęściej atakującym skórę, ale może również występować w obrębie błony śluzowej ust i nosa, a także na paznokciach i gałce ocznej. Ten nowotwór wywodzi się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry wytwarzających pigment – melaninę. Barwnik ten sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym, np. słońcem lub lampami wykorzystywanymi w solariach.
Aby rozpoznać czerniaka, warto obejrzeć zmiany na skórze, kierując się zasadą ABCDE. Czerniak to złośliwy nowotwór, który daje przerzuty, dlatego ważne jest wczesne wykrycie.
Wczesnego rozpoznania czerniaka można dokonać samodzielnie, stosując kryteria ABCDE czerniaka:
A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę;

B – brzegi nieregularne, nierównomierne, poszarpane, posiadające zgrubienia;
C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor;
D – duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 0,5 cm;
E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.
Jak we wszystkich nowotworach złośliwych, tak i w czerniaku, niezwykle ważna jest profilaktyka. Pamiętajcie o dbaniu o skórę i badaniu znamion. 
Ryzyko zachorowania na czerniaka wzrasta głównie wśród osób, które reprezentują szczególny typ urody oraz u których w rodzinie występowały już przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry. Czynniki, które sprzyjają powstawaniu czerniaka, to: jasna karnacja,  jasne oczy, rude lub blond włosy, piegi lub liczne znamiona i zmiany barwnikowe, niska tolerancja słońca i utrudnione opalanie, łatwość ulegania poparzeniom słonecznym, urazy skórne, blizny po stanach zapalnych i oparzeniach, zakażenie HPV.
Profilaktyka czerniaka:
Każda osoba, w tym w szczególności osoby z grupy podwyższonego ryzyka powinny przestrzegać prostych zasad ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym:
– unikać przebywania na bardzo intensywnym słońcu, szczególnie w godzinach 11:00-16:00,
– stosować kremy z wysokimi filtrami UVA oraz UVB na całe ciało,
– nosić okulary przeciwsłoneczne i nakrycie głowy,
– nie opalać się w solarium,
– regularnie, raz w miesiącu, oglądać swoją skórę, aby szybko rozpoznać nowe i podejrzane zmiany, 
 – skonsultować się z dermatologiem lub chirurgiem-onkologiem, jeśli istnieje podejrzenie, że coś niedobrego dzieje się ze znamieniem.


Skip to content