I Rajd Rowerowy "Śladem powstańczych potyczek 1863 r." Autor: K.Gałęza  Data: Wtorek, 9 października 2012

6 października (tj. w sobotę) 4 uczniów z 2 Teb oraz 2 uczennice z 3 Thho w osobach: M. Maślanka, K. Warpas, F. Szewczyk, B. Czochaj , M. Marszałek, E. Wąsala uczestniczyło w I Rajdzie Rowerowym "Śladem powstańczych potyczek 1863 r." Głównym celem wycieczki było uczczenie przypadającej w 2013 roku 150 rocznicy powstania styczniowego, które swoim zasięgiem objęło tereny obecnego powiatu wieruszowskiego.

W trasę wyruszyliśmy spod Zespołu Szkół im. J. Piłsudskiego w Wieruszowie - Podzamczu. Podczas pierwszego postoju w Wyszanowie minutą ciszy uczciliśmy pamięć pochowanych na tutejszym cmentarzu bohaterów tamtych tragicznych wydarzeń.

Kolejnym celem naszej podróży był kryjący wiele tajemnic cmentarz w Węglowicach. Prawdopodobnie już w XVI w. mogły tu mieć miejsce pierwsze pochówki. W "starej" części cmentarza spoczywają uczestnicy powstania styczniowego: Franciszek Rojewski zmarły w 1902 r. i Alfons Kozłowski (1845-1921). Jest też grób 2 żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 r. oraz groby Walentego Pacyny i Andrzeja Kalety zamordowanych przez hitlerowców w 1943 r. Na cmentarzu rośnie klon pospolity o obwodzie 320 cm, stanowiący pomnik przyrody.

Z Węglowic w dalszą drogę przez Galewice i Ostrówek udaliśmy się pod kamienne obeliski w Piaskach. Tutaj (historyczna nazwa "Koziołki") doszło do tragicznej w skutkach bitwy. 15 czerwca 1863 r., oddział 120-tu kosynierów pod dowództwem Antoniego Borotyńskiego zostaje otoczony przez 2 oddziały rosyjskie: pułkownika Terasenkowa i pułkownika Pomierancowa w liczbie 2 tyś. żołnierzy. Desperacka walka z wielokrotnie silniejszym i lepiej uzbrojonym przeciwnikiem na nic się zdała. Widząc bezsens dalszej walki powstańcy złożyli broń zdając się na łaskę wroga. Pułkownik rosyjski rozkazuje strzelać do bezbronnych, zabrania brać w niewolę. W tej masakrze (tzw. małym Katyniem jak mówią miejscowi) zginęło 64 powstańców. Ciała poległych w walce i wymordowanych, ludność pochowała na cmentarzu w Lututowie. Pewna ilość ciał powstańców pozostała na pobojowisku, ponieważ Rosjanie nie zgodzili się na grzebanie zwłok. Zmasakrowane zwłoki (problem był z identyfikacją) nocami po kryjomu przewożone były w głąb lasu "Cezarka" i tam potajemnie grzebane. Dla upamiętnienia bitwy pod "Koziołkiem" postawiono w miejscach najkrwawszych zmagań, kamienne obeliski. Wybór tych miejsc nie był przypadkowy, gdyż wcześniej w tych miejscach znajdowały się drewniane kapliczki upamiętniające te tragiczne wydarzenia, które czczone były przez miejscową ludność przez wiele lat, aż do II wojny światowej, bo wtedy Niemcy nakazali je zlikwidować wycinając drzewa, na których się znajdowały.

Z Piasek pojechaliśmy do Lututowa gdzie w Szkole Podstawowej im. Powstańców 1863 r. zostaliśmy poczęstowani żołnierską zupą. Z tego miejsca w drogę powrotną do Wieruszowa większość uczestników została przez organizatorów rajdu odwieziona autobusem. My postanowiliśmy dokończyć trasę na rowerach. Po drodze mijaliśmy miejscowości Borki Ździerczyzna i Sokolniki. Mieliśmy okazję podziwiać piękną przyrodę oraz zobaczyć jak przebiegają prace przy budowie drogi S-8. Z Sokolnik pojechaliśmy w kierunku Czastar a stamtąd na Krajankę, aby oddać hołd tym którzy polegli w walce za ojczyznę z hitlerowskim najeźdźcą w pierwszych dniach września 1939 r.

Rajd zakończyliśmy w Wieruszowie o 16.15.

Uczestnicy rajdu podążając śladami potyczek 1863 roku pokonali ponad 60 km odwiedzając wiele urokliwych miejsc pozwalających na chwilę prawdziwego relaksu i zadumy. Był to niewątpliwie prawdziwy zastrzyk historii, który na długie lata pozostawi w naszych umysłach trwały ślad. Dziękujemy organizatorom: Stowarzyszeniu Historycznemu "Arsonium", PTTK Ziemia Wieruszowska i Starostwu Powiatowemu za zorganizowanie imprezy popularyzującej miejsca i osoby związane z Powstaniem Styczniowym. Do zobaczenia na kolejnym rajdzie.